'Oku hoko atu pe ngaue ke tanaki mai ki he peesi ni fakatatau pe ki he taimi 'oku lava ma'u ki ai. Lolotonga ia ko ha ngaahi lea eni moe fakamatala kehekehe kuo tanaki mai ke kau ki hono fokotu'utu'u e ngaahi fakamatala.
Liongi - Koe ui fakakatoa ki ha kainga 'oku nau tu'a ki ha 'apisia 'oku hoko. Koe hako eni 'oe fanga tuonga'ane 'oe kainga'i fa'e 'oe 'apisia. Te tau pehe 'oku kau eni he tu'unga ma'ulalo taha 'i hano fokotu'utu'u 'o ha kainga pea fakafisifisi e taha kotoa mei ai, ka ko hono mo'oni koe tu'unga eni 'oku mamahi'i taha 'e he kainga 'oku ha'ana e tu'unga ko ia. Koe tu'unga eni 'oku fa'a takua 'oku 'ilo'i ai hoto mata. Koe tu'unga eni 'oku mahino ai kohai 'e te Tamai, kohai hoto 'Eikimaama. Pea 'oku mamahi'i 'e he kau liongi honau fatongia 'o 'au ki he'enau fehu'ia ha taha 'oku toe kaunga liongi atu mo kinautolu. Koe ngoto'umu moe peito pea moe me'a kotoa 'oku hu'u mei ai koe tofi'a ia 'oe liongi. Pea koe liongi na'e 'ikai mavahe mei he afi pe 'asi noa ki he lotolotonga 'oe 'apisia pe katoanga tukukehe kapau koe fatongia ke fakahoko hange koe hiko veve, fakamaau 'api pe fetuku me'a. Koe liongi 'oku nau ta'ovala lahi mo pulou pea tukuange honau 'ulu. Pea ko kinautolu na'e tutu honau 'ulu 'i he hili hono telio 'oe 'apisia.
Fa'etangata - Koe tuonga'ane 'o 'ete fa'ee, ka koe tuonga'ane 'oku lahi 'i he'ete fa'ee. Koe tounga'ane ko eni 'o 'ete fa'e 'oku fai e faka'apa'apa ki ai he koe 'ulu ia 'oe famili 'o 'ete fa'e. Ko hono fatongia 'ona koe ngaahi fatongia faka-taki hange koe ta'utu o fakafofonga kainga pe tala tu'utu'uni pe lea.
Tu'asina - Koe tuonga'ane 'o 'ete fa'ee, ka koe tuonga'ane 'oku si'i 'i he'ete fa'e. 'Oku kehe ia mei he fa'etangata he ko ia mo hono famili 'oku to ki ai 'ae fatongia 'ae famaili fa'ee. Koe tu'asina koe "tu'a 'oe sinaa". Koe sinaa koe 'uhinga ki he fa'ee. 'A ia koe tu'asinaa koe "tu'a 'oe fa'ee". Koe sinaa koe lea motu'a ki he fa'ee pea 'oku kei ngaue 'aki pe 'e he kau Ha'amoa ki he fa'ee. 'Oku hu'u tatau e tu'asinaa moe ngaahi lea koe sina'e, 'a ia koe sinaa 'eiki, pehe ki he sinaamanu, 'a ia koe 'uhinga mo ia ki he fa'ee 'ae manuu.
Fa'ehuki - Koe taha 'oe ngaahi fatongia 'oe faha'i fa'e pea fa'a to ki he Tu'asina mo hono hako. Na'e lava pe ke fa'ehuki mo ha tehina 'o 'ete fa'ee. Kae kapau koe fefine 'oku 'ai ke huki, 'e huki pe 'i hano tu'asina, pea moe fanau fefine 'oe tu'asina ko ia, pea moe fanau kotoa 'ae fanau tangata 'oe tu'asina ko ia. Ka he 'ikai huki 'i he fanau tangata 'a hono tu'asina he ko hono fanga tuonga'ane ia, pea 'oku nau tapu. Pea koe fanau 'ae fanau fefine 'a hono tu'asina, pe fanau 'ae tehina 'o 'ene fa'ee, he 'ikai huki ai he koe fanau ia 'ae tamai kehe pea pule kia nautolu 'a honau fanga mehekitanga 'o kinautolu, koe famili kehe ia.
Tu'u'angava'e - Koe taha mo eni 'oe ngaahi fatongia 'oe kainga'i fa'e. Koe tu'u'anga va'e koe hako 'oe fanga tuonga'ane 'oe fa'e 'o 'ete fa'e, pe fa'e 'ae fa'e 'ae fa'e 'o 'ete fa'e, 'o fai pehe atu. Koe kakai ia na'e hili ai e va'e 'oe taha 'oku hu'u ki ai 'ae katoanga.
Ngaahi Nouti moe Ngaahi Liliu
[150621] Kamata tanaki fakamatala mai ki he peesi´.
|
|
