| Lea Tonga |
Lea Muli |
Fonua pe 'Atakai kuo hu'u mei ai |
Fakamatala |
Fakafuofua ki he taimi ne tupu ai |
'Ei 'Ai
'Atamai Fa'u, 'Ilo Fa'u |
AI
Artificial Intelligence |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e polokalama komipiuta kuo fakalalahi hono ngaue 'aki 'i hotau kuonga ni (2020 tupu) 'oku ne lava 'o fa'u mai ha tali ki ha fehu'i pe 'oku fakahoko ange ki ai,
makatu'unga 'i ha'ane fekumi mo fakamā'opo'opo e ngaahi fakamatala kotoa 'a e tangata kuo fakahu ki hono tātapeisi,
'a ia ko e feitu'u ia 'oku tauhi ai 'e ke komipiuta 'a e ngaahi fakamatala 'oku ne ngāue 'aki. |
2020 Tupu |
Feisipuka
'Oku toe ngāue 'aki mo e Tohi Mata |
Facebook |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
|
|
'Initaneti
'Oku toe ngāue 'aki mo e Ngaluope, Uepi.
| Internet |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
|
|
| Kīpooti |
Keyboard |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e kīpooti eni 'oku ngaue 'aki ki he komipiuta´. |
|
| Mausi |
Mouse |
Komipiuta mo e 'Initaneti. |
Ko e mausi eni 'oku ngaue 'aki mo e komipiuta´. |
|
| Seivi |
Save |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e seivi ʻo ha meʻa ʻi he komipita´. Ko e seini ko 'ete fekau ia e komipiuta ke ne tauhi ha me'a ki he'ene manatu. |
|
| Sikulini |
Screen |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e sikulini eni ʻi he komipiuta´. |
|
| Sofuuea |
Software |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e ngaahi polokalama kehekehe kuo fa'u ke nau fakahinohino e komipiuta ki hono fakahoko 'o ha fa'ahinga ngāue.
Ko e taimi 'oku te lomi ai e kipooti pe kiliki e mausi, ko e ngaahi sofuuea kuo 'osi fa'o ki he komipiuta 'oku nau fakahā ki he komipiuta 'a e me'a ke ne fai,
fakatatau ki ho'o lomi e kipooti mo ho'o kiliki e mausi. |
|
| Taputolu |
www |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
|
|
| Uepi |
Web |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e lea pē ʻe taha ki he ʻinitaneti´. ʻOku toe ngāue 'aki mo e Ngaluope´. |
|
Uepi 'a Mamani
'Oku toe ngāue 'aki mo e 'Initaneti, Ngaluope, Uepi. |
World Wide Web |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e fakalea ki hono fakafehokotaki 'e he uepi pe 'initaneti 'a māmani kotoa´. |
|
| Uepisaiti |
Website |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e uepisaiti ʻi he ʻinitaneti´. |
|
| Uinitou |
Window |
Komipiuta mo e 'Initaneti |
Ko e uinitou eni ʻi he komipiuta´ ʻa ia ʻoku kehe pē eni mei he matapāsioʻata ʻi he fale´. |
|
| 'Aletale / ʻŌlita |
Altar |
|
|
|
| ʻEka |
Acre |
|
|
|
| ʻEmalata |
Emarald |
| |
| Falani |
Flannel |
| Ko e hingoa eni 'o e tupenu 'oku ngaahi 'aki 'a e falani pea kuo ui 'aki ai pe 'a e falani. |
| Fute |
Foot |
| Fute mo e Iate |
| Halo |
Harrow |
| Ko e mata'i palau. |
| Helo |
Hero |
| |
| Holisi |
Halls |
| |
| Holo |
Hall |
| |
| Hu'akau |
Milk |
| Ko e huhua'i kau. |
| ʻIate |
Yard |
| |
| ʻIsiū |
Issue |
|
|
|
| Ka |
Car |
| |
| Kalasi |
Class |
| |
| Kaloni |
Cologne |
| Ko e lea Falanisē eni ki he kaloní. |
| Kāpani |
Companion |
| Ko e kaungame'a ofi. |
| Kāpasa |
Compass |
| |
| Kī |
Key |
| |
| Kilimi |
Cream |
| |
| Kolisi |
College |
| |
| Konisitūtone |
Constitution |
| |
| Kote |
Coat |
| |
| Koula |
Gold |
| |
| Kuata |
Quarter |
| |
| Lafitani |
Lieutenant |
|
|
|
| Laipeli |
Library |
| |
| Lapa |
Rubber |
| |
| Lēkesi |
Legacy |
| |
| Louseni |
Lotion |
|
|
|
| Lula |
Ruler |
| |
| Loka |
Lock |
| |
| Loli |
Lorry |
| |
| Lopa |
Rope |
|
ʻOku ngāue maheni ʻaki pē he taimi´ ni ʻae maea´ ka naʻe lahi hono ngaue ʻaki ki muʻa atu ʻae lopa´ ʻi he faʻu tāʻanga´. |
|
| Malāsese |
Molasses |
'Amelika |
|
|
| Manuao |
Man-o-war |
Pilitania |
Ko e hingoa 'o e kalasi vakatautahi. |
|
| Masi |
Match |
|
Masi tutu afi. |
|
| Mesi |
Match |
|
Hōhoalelei
| |
| Mīsini |
Machine |
|
|
|
| Mita |
Metre |
|
|
|
| Mōleni |
Moulding |
|
Ko e ngaahi loloa'i papa 'oku fakatapa 'aki e ngaahi tuliki 'o e holisi fale. |
|
| Motokā |
Motorcar |
|
|
|
| Mafalā |
Muffler |
|
|
|
| Neesi |
Nurse |
|
|
|
| Palākeni |
Blacken |
Pilitānia |
Ko e hingoa 'o e kalasi palākeni na'e ngaue 'aki he kuonga ki mu'a´. |
|
| Palasa |
Brass |
|
|
| Pangikē |
Bank |
|
|
| Pāpela |
Bar Bells |
|
Ko e ngaahi fo'i ukamea na'e fakamamafa 'aki e pamu hikihiki´. |
| Pato |
Duck |
Sipeini |
Koe pato´ koe lea ia ʻae kau Sipēnisi´ ki he pato´. Mahalo koe fuofua pato´ koe ʻomi ʻe ha kau Sipēnisi pea tau ui ʻaki ai pe ʻae pato´ ʻenau lea´. |
|
| Pelēsese |
Braces (Suspenders) |
|
|
|
| Peni |
Pen |
| |
| Pēsoni |
Basin |
| |
| Polo |
Ball |
| Hulohula |
| Polosi |
Brush |
| |
| Pōtisi |
Bodice |
| |
| Pulini |
Pudding |
| Ko hono fakalea 'e taha koe puteni. |
| Pulu |
Ball |
| Foʻi pulu vaʻinga. |
| Pulu |
Bull |
| |
| Pululole |
Chewing gum |
| Na'e ngaungau 'a e pulu 'i he taimi kotoa pe 'o makatu'unga ai hono fakahingoa 'oe pululole ko e lole 'a e pulu. |
| Pump |
Pamu |
| |
| Saienisi |
Science |
| |
| Saieniti |
Giant |
| |
| Saikolone |
Cyclone |
| |
| Saikolosia |
Psychology |
|
|
|
| Sāketi |
Jacket |
| |
| Sākisi |
Circus |
| Ko e tupu'anga ia 'oe fo'i lea koe sakisi ka kuo tau ma'u ange 'aki e sakisi 'ae vilo sakisi. |
| Saliote |
Chariot |
| |
| Sea |
Chair |
| |
| Sekitoa |
Sector |
| |
| Sela |
Jailer |
| |
| Sēpuni |
Spoon |
| |
| Setuata |
Steward |
| |
| Siasi |
Church |
| |
| Silini |
Shilling |
| Ko e 'iuniti pa'anga faka-Pilitania. |
| Siliva |
Silver |
| |
| Sipeiti |
Spade |
| |
| Sitaila |
Style |
| |
| Siteiki |
Stake |
| |
| Siupeli |
Jubilee |
| |
| Sote |
Shirt |
|
'A ia mahalo na'e ongo atu e pu'aki ia 'ae kau palangi koe short. |
| Sūnami |
Tsunami |
|
|
|
| Suti |
Suit |
| |
| Taiamoni /
Taimani |
Diamond |
| |
| Taila |
Tile |
| |
| Talamu |
Drum |
| |
| Talāsiti |
Trust |
| Ko e aleapau ke vahevahe 'aki ha pa'anga pe fa'ahinga koloa. |
| Talausese |
Trousers |
| |
| Tauveli |
Towel |
| |
| Televīsione
/ Televīsone |
Television |
| |
| Tēpile |
Table |
| |
| Tikitato |
Dictator |
| |
| Tisi |
Dish |
| |
| Toileti |
Toilet |
| |
| Toketā |
Doctor |
| |
| Tola |
Dollar |
| |
| Toloa |
Drawer |
| |
| Tōpai |
Dough Boy |
| Ko e ngaahi fo'i tou mahoa'a eni na'e fa'a fakakakano 'aki e supo 'ae kau Pilitania. |
| Topu |
Tub |
| |
| Uafu |
Wharf |
| |
| Uooti |
Ward |
| |
| Veeni |
Van |
| |
