Koe
Tupu'anga 'o Tonga 'Ūsaia Fale'osí
Koe tamai 'a Tonga 'Ūsaia Fale'osi koe
tangata ko Sōsaia Fale'osi. ʻOku pehe koe tangata mei Feletoa mo Tatakamotonga.
'Oku
'ikai ma'u ha fakamatala ki he kāinga 'o
Sōsaia Fale'osí. Ka koe fahu 'oe fānau 'a Tonga 'Ūsaia
Fale'osí koe
fāmili fa'ē 'o Fatai Kapukapu Lavuló. Ka 'i ai ha taha 'oku
ne 'ilo
ki he ngaahi fehokotaki ko iá, kātaki ʻo vahevahe mai.
Koe
Tupu'anga 'o Makelesi Lupemu'á
Koe ongo matu'a 'a Makelesi Lupemu'á koe
tangata ko Ma'u mei Kanokupolu
moe fefine ko Kēsaia mei Tongoleleka.
'Oku
'ikai ha toe ma'u ki he kāinga 'o Makelesi
Lupemu'a. Ka 'i ai ha ngaahi tānaki kātaki o vahevahe mai.
Ko Tonga 'Ūsaia Fale'osi mo Makelesi
Lupemu'a
Ne manako 'a Tonga 'Ūsaia Fale'osi 'ia
Makelesi Lupemu'a 'o muimui
ai ki Kanokupolu.
Koe fanau
'a Tonga 'Ūsaia Fale'osi mo Makelesi
Lupemu'á ko:
1. Kalēsita
Vealakepa
2. Mele Telūsila
Vā'atonga
3. Uele
4. Saia'apaione
5. Fīnau Pelenaise
6. Lesieli
7. Paula Tonga
Ka 'i ai
ha tānaki pe fakatonutonu ki he
fānau mo honau faka'otu'otu kātaki ʻo vahevahe mai. Koe
ngaahi
mali
moe hako 'oe fānau ni 'oku tupu ai e ngaahi fehokotaki 'i Kanokupolu
kotoa.
Ko Kalēsita Vealakepa
Na'e mali
'a Kalēsita Vealakepa mo Kāmeli Mafi, koe foha 'o Mafikovi
Penitai mei Kanokupolu.
Ko 'ena fānaú ko:
1. Tāniela 'Akauola
2. Lile
3.
Veinise
4. Mēsui Manumu'a
5. Sione Pulu
6. Fatai
7. Seluini
8. Sālesi 'Ataua
'Akauola
9.
Penitai
10. ʻAisake Tukuafu
Ko Mele Telūsila Vā'atonga
Na'e mali
'a Mele Telūsila Vā'atonga mo Sami Niumataevalu
ʻo Tongoleleka. Ko 'ena fānau ko:
1. Tupoutu'a
Lamanukilupe
2. Sione
Māfoa'aeata
3. Makelesi
Lupemu'a
4. Siale'uvea
5. Viliami
Kafoitokelau
6. Lū'isa Simulata
7. Moaeteau
8. Tevita
Filisōnu'u
9. Taitusi Fūnaki
10. Mēsake
Fifita'ila
11. 'Anamanu
12. Kalolaine
Molitahisi
Ko Mele Telūsila Vāʻatonga Niumataevalu naʻe ʻiloa pe ko Mele Sami.
Naʻe moʻui pe ʻa Mele Sami ʻo aʻu ki hono taʻu 104 pea ne toki mālōlō. |
'Oku
'oatu e fakamālo mavahe kia Joan Margaret Fusipalapangai Skeen
Klampfer 'i hono vahevahe mai
'oe 'ata 'o Mele Samí.
|
Koe Konga ʻoe Hako ʻo ʻŪsaia Faleʻosi mo Makelesi Lupemuʻá
moe Kāinga Kanokupolú.
Mei toʻohema ʻotu muí: Penitani Manumuʻa (tuʻulutui), Seluini Mafi
(tuʻu), Sione Pulu, Tāniela Ngahe, Manumuʻa, Tevita Vālele, Lupeti Tūlua
(tuʻulutui). ʻOtu muʻá: ʻŌlive Holoʻia, Uele Manumuʻa, Lolo
Mafi, Lose ʻAkauola, Katieli ʻAkauola. Koe ʻaho 13 eni ʻo
ʻOkatopa 1961, ʻi he toumuʻa ʻoe ʻApiako Lautohi ʻOhonuá. Ne
ʻave kinautolu ki ai ʻe Sālote Tupou III koe vahe ʻapi. |
'Oku
'oatu e fakamālo mavahe kia Tēvita Mafi 'i hono
vahevahe mai
'oe 'ata 'oe Kau Tangatá ni. Pehē moe fakamālo
mavahe kia ʻApitanga Kailea Mafi ʻi hono vahevahe mai
honau hingoá moe puipuituʻa ki he ʻata fakaʻofoʻofá ni.
|
ʻOku
hokohoko atu pē ʻae tānaki ki he tohi hohokó ni.
|